همیشه برای من سوال بود که این بازی برد-برد یعنی چه؟ یعنی هر دو طرف مذاکره کننده با هم برنده بشوند؟! مگر چنین چیزی ممکن است؟ همه بازی ها یک برنده دارد و یک بازنده. یعنی برد-باخت.

اما تازه فهمیدم که برد-برد یعنی چه؟ این کلمه اصلا در صحنه رقابت و مسابقه مطرح نیست (یعنی محال است. تنها حالت آن در مسابقات، مساوی کردن است که برخی مواقع منجر به کسب امتیاز مثبت و صعود برای تیم می شود.). همچنین این عبارت مانند اعلام نتیجه فوتبال هم نیست که می گویند چند-چند. بلکه هر دو طرف این عبارت در مورد خودی است. دقیقتر بگویم، به این معنی است که انسان کاری با 2 احتمال نتیجه دادن و ندادن انجام دهد، اما در انجام این کار، به گونه ای عمل کند که در هر دو صورت سود مورد نظر خود را ببرد. یعنی چه نتیجه دهد و چه ندهد، این طرف منافع خود را از آن برداشت کند.

این کلمه برد-برد معمولا در مسائل سیاسی و بعضا مذهبی مطرح می شود. مثلا در آیات قرآن کریم یافت می شود که «هل تربصون بنا الا احدی الحسنیین» (سوره توبه: 52). «احدی الحسنیین» یعنی «برد-برد». می خواهد بگوید چه پیروز شویم و چه کشته شویم، در دو صورت ما برده ایم و برنده محسوب می شویم. چون در هر صورتش، به یکی از آرزوهای مهم خود می رسیم.

در سیاست، در برخی موارد سیاسیون از این واژه استفاده می کنند. مثلا اگر بخواهد مطلبی را به نفع خود در رسانه ها جا بیندازند و در مورد مطلبی اظهار نظر کنند، به گونه ای سخن می گویند که هر برداشتی از آن شود (حتی دو برداشت متناقض) باز این حرف، غلط از آب در نیاید. در هر صورت حرف درستی باشد و در واقع حرف برد-برد می زنند. (مثلا مبهم حرف می زنند که قابل تفسیر به گونه های متناقض باشد) یا به گونه ای عمل می کنند که همه طرفین دعوا، از آن اظهار رضایت کنند.

اصولا گفتارها و اقدامات برد-برد، جزء کارهای هوشمندانه در سیاست یک کشور محسوب می شود و سیاسیون سعی می کنند در تعاملات سیاسی، هر چه بیشتر به سمت این قضیه پیش روند و چنین موقعیت هایی ایجاد کنند. چرا که ریسک آن پایین است.

الان در مذاکرات، ایران بازی برد-برد را پیش می برد. یعنی:

اگر آمریکا به تعهدات خود در قبال ایران عمل کند، سود مادی نصیب ایران می شود.

اگر آمریکا به تعهدات خود در قبال ایران عمل نکند، دهان بدخواهان و امیدواران به رابطه با آمریکا بسته می شود و آمریکا نیز در صحنه بین المللی خوار و بی آبرو خواهد شد. برای جهان هم اثبات می شود که آمریکا هیچ تعهدی حتی در قبال تعهدات خود ندارد و از هر موجودی غیر قابل اعتماد تر است.

این یعنی مذاکره برد-برد.